بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی آینده بر وضعیت دما و بارش (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سد طرق مشهد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی آبخیز، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد

3 استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این مطالعه به بررسی اثرات تغییر اقلیم بر میزان پارامترهای دما و بارش حوضه آبخیز سد طرق با استفاده از ترکیب وزنی چهار مدل AOGCM از پروژه مقایسه مدل‌های جفت‌شده فاز ششم(CMIP6) تحت سه سناریو SSP1-2.6 SSP3-7.0, و SSP5-8.5 برای یک دوره پایه (2012-1993) و چهار دوره آینده می پردازد. در ابتدا به منظور راست‌آزمایی مدل‌ها از چند سنجه آماری و همچنین ضریب همبستگی برای مقایسه نتایج دوره تاریخی مدل‌ها با داده مشاهداتی ایستگاه‌های منتخب و همچنین میانگین حوضه آبخیز استفاده شد. بعد از اطمینان از توانایی هر چهار مدل در شبیه سازی پارامترهای دما و بارش در محدوده حوضه مورد مطالعه، به منظور کاهش عدم قطعیت، نتایج هر چهار مدل با استفاده از روش وزن‌دهیMOTP ترکیب شد و مقدار وزن هر مدل به دست آمد. نتایج مطالعه حاکی از یک روند سینوسی تغییرات مقدار بارش برای سناریو SSP5-8.5 در دوره‌های مختلف می‌باشد، که شامل افزایش بارش در دو دوره 2040-2021 و 2080-2061 و کاهش در دو دوره 2060-2041 و 2100-2081 میباشد. این در حالی است که مقدار بارش تحت سناریو SSP1-2.6 برای دوره اول تغییرات قابل توجهی نداشته است ولی برای دو دوره 2060-2041 و 2080-2061 افزایش و برای دوره آخر کاهش را تجربه کرده است. این موضوع برای سناریو SSP3-7.0 شامل کاهش بارش برای تمامی دوره‌ها به جز دوره اول که تغییرات قابل توجهی نداشته است، می‌‌باشد. در رابطه با دما، پیش بینی‌ها نشان دهنده افزایش مقدار دمای حداقل و حداکثر تحت تمامی سناریوها و در تمامی دوره‌ها نسبت به دوره پایه است.

کلیدواژه‌ها