شبیه سازی واداشت های تابشی و اثر متقابل گردوغبار و اقلیم توسط مدل WRF_Chem در منطقه جنوب غربی آسیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی

2 استاد دانشگاه تبریز

چکیده

گردوغبار و اقلیم دارای بازخوردهای متقابل هستند و این پدیده از یک سو زائیده سامانه‏های گردشی میان مقیاس و منطقه ای جو است و از سوی دیگر بر این سامانه های می تواند اثرگذار باشد. در این مطالعه ابتدا اثرات گردوغبار بر واداشت تابشی در مناطق تحت تأثیر گردوغبار بررسی خواهد شد و سپس اثرات مستقیم این پدیده بر سامانه اقلیم بررسی خواهد شد. برای شبیه سازی ها از مدلWRF-CHEM و طرحواره هواویز GOCART استفاده شده است. بررسی اثرات مستقیم گردوغبار در منطقه بین النهرین و جنوب غربی ایران نشان می‌دهد که رخداد گردوغبار باعث افزایش تابش موج بلند در سطح زمین و کاهش تابش موج کوتاه می‌شود که میزان کاهش تابش موج کوتاه بسیار بیشتر از میزان افزایش تابش موج بلند در سطح زمین است. بنابراین گردوغبار باعث کاهش تابش خالص دریافتی در سطح زمین می شود که حاصل آن کاهش متوسط دمای سطحی در منطقه تحت تأثیر گردوغبار و در نتیجه سرمایش سطحی است. همچنین گردوغبار منجر به تضعیف پرفشار تابستانه مستقر در شرق شبه جزیره عربستان می‏گرد که در افزایش سرعت باد در ترا ز850 هکتوپاسکالی مؤثر است. در نمونه مورد مطالعه، میزان کاهش سرعت باد در منطقه خلیج فارس و جنوب عراق (در بیشترین حالت) به ترتیب 5- و 3- متر برثانیه بوده و بطور متوسط این شرایط باعث کاهش سرعت باد تا 3/2- متر بر ثانیه در منطقه می‌شود. بنابراین وجود گردوغبار باعث تضعیف سرعت جریان باد می‌شود که حاصل آن توقف و یا تضعیف انتشار گردوغبار در منطقه است.

کلیدواژه‌ها