بررسی رخداد بارش های فرین شمال شرق ایران طی دوره 2020-2001

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات ، تهران، و مدیر کل هواشناسی خراسان شمالی

2 دانشیار گروه برنامه ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

3 دانشیار پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران

4 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلام شهر، تهران

10.22034/jmas.2022.347475.1176

چکیده

در این تحقیق، رخدادهای بارش فرین در شمال شرق ایران، طی 20 سال اخیر (2021-2000) با استفاده از نمایه های حدی بارش مطالعه شده است. برای این منظور از داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی همدیدی مشهد، سبزوار، قوچان، نیشابور، بجنورد و گنبد کاووس استفاد شد و الگوهای جوی منجر به این رخدادهای فرین و روند تغییرات نمایه های حدی با استفاده از روش رگرسیون خطی بررسی شد. نتایج نشان داد که در تمام ایستگاه های مطالعه شده، هیچ یک از نمایه های اقلیمی دارای روند تغییرات معناداری در طول دوره آماری نمی باشند. بیشترین توزیع فراوانی نمایه روزهای با بارش بسیار سنگین (R20mm) در دوره آماری و در بازه فصلی با 4/37 درصد فراوانی متعلق به فصل زمستان و در بازه ماهانه با 3/19 درصد فراوانی متعلق به ماه مارس می باشد. نتایج تحلیل همدیدی نقشه های میانگین فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل و میدان باد تراز 850 هکتوپاسکال، الگوی امگا سطح 700 هکتوپاسکال و الگوی توزیع رطوبت ویژه ترازهای 850 و 700 هکتوپاسکال نشان داد که مهمترین ویژگی الگوهای بزرگ مقیاس منجر به بارش های فرین، ماندگاری زیاد آنها در بخش شرقی مدیترانه می شود. این الگوهای بلاکینگ با استقرار سامانه کم فشار سطح زمین و ناوه سطوح میانی و فوقانی وردسپهر همراهی شده که سرعت های صعودی در ترازهای پایین وردسپهر و تغذیه رطوبتی مناسب از منابع از روی دریای عمان، دریای سرخ و خلیج فارس را در بر گرفته است و استقرار سامانه پرفشار در شمال شرقی ایران، مانع از حرکت شرق سوی سامانه کم فشار می شود

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار