عباس رنجبر؛ محمد مرادی
چکیده
در 28 تیر1394ریزش بارشهای بسیار شدید همرفتی در مدت زمان بسیار کوتاهی منجر به وقوع سیل مهیبی در منطقه کن و سیجان شد. شدت زیاد بارش در مساحت کوچک از عوامل اصلی رخداد این سیل مخرب میباشد. برای بررسی این بارشهای همرفتی از داده‌های دیدبانی، محصولات رادار، نقشه‌های هواشناسی و برای شبیهسازی بارش از مدل WRF استفاده شد. مدل با سه دامنه ...
بیشتر
در 28 تیر1394ریزش بارشهای بسیار شدید همرفتی در مدت زمان بسیار کوتاهی منجر به وقوع سیل مهیبی در منطقه کن و سیجان شد. شدت زیاد بارش در مساحت کوچک از عوامل اصلی رخداد این سیل مخرب میباشد. برای بررسی این بارشهای همرفتی از داده‌های دیدبانی، محصولات رادار، نقشه‌های هواشناسی و برای شبیهسازی بارش از مدل WRF استفاده شد. مدل با سه دامنه تو در تو و تفکیک افقی 18، 6 و 2 کیلومتر و گام‌های زمانی 1 ساعته اجرا شد. نتایج بیانگر مساعد بودن شرایط ترمودینامیکی و همرفتی برای رخداد ناپایداری‌های شدید در بعدازظهر این روز میباشد. همچنین روند تغییرات شاخص‌های ناپایداری و بارش حاصل از برونداد مدل در ساعت‌های 12، 13، 14 و 15 گرینویچ نشان دهندهی بیشینه مقدار آن در زمان رخداد سیل میباشد. توسعه سامانهی کمفشار در نواحی مرکزی ایران و تهران و استقرار زبانه‌های پرفشار بر روی دریای خزر، سبب گرادیان شدید فشار روی رشتهی کوه البرز گردیده که با عبور ناوه از سطوح میانی و بالایی وردسپهر و وجود هوای سرد در این ترازها همراه شده است. با توجه به زمان رخداد توفان در منطقهی تهران، جبهه سرد فعال مجاور سطح زمین به علت رسیدن آن به تهران در ساعت بیشینه دما، تقویت شده و بر شدت ناپایداری‌ها افزوده و رگبارهای شدید ناگهانی در غرب تهران ایجاد نمود است. با حرکت سامانه به سمت شرق، بهعلت کاهش گرادیان دمایی و اثرات اصطکاک سطحی از فعالیت توفان کاسته شده است.
فرانک بهرامی؛ عباس رنجبر؛ امیرحسین مشکوتی
دوره 2، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 214-228
چکیده
به منظور تعیین اثر دوره‌های تغییر فاز انسو بر روی الگوهای گردش جوی و بی‌هنجاری بارش پائیزه ایران، دوره‌های تغییر فاز انسو (از حالت النینو به لانینا-تغییر فاز از نوع 1 و از حالت لانینا به النینو-تغییر فاز از نوع 2) بر اساس شاخص نینوی اقیانوسی طی بازه زمانی 2018-1950 تعیین گردید. هر نوع تغییر فاز به چهار مورد مجزا تقسیم بندی گردیدند. مقادیر ...
بیشتر
به منظور تعیین اثر دوره‌های تغییر فاز انسو بر روی الگوهای گردش جوی و بی‌هنجاری بارش پائیزه ایران، دوره‌های تغییر فاز انسو (از حالت النینو به لانینا-تغییر فاز از نوع 1 و از حالت لانینا به النینو-تغییر فاز از نوع 2) بر اساس شاخص نینوی اقیانوسی طی بازه زمانی 2018-1950 تعیین گردید. هر نوع تغییر فاز به چهار مورد مجزا تقسیم بندی گردیدند. مقادیر میانگین و بی‌هنجاری پارامترهای فشار سطح دریا و بارش با کمک داده‌های مرکز ملی پیش‌بینی‌های محیطی مربوط به اداره ملی جوی و اقیانوسی آمریکا و با برنامه نویسی در محیط نرم‌افزار گردز برای دوره‌های مختلف تغییر فاز انسو محاسبه شد. همچنین جهت مقایسه معنی‌داری تغییرات الگوها آزمون آماری تی-استیودنت برای تمام نقاط شبکه‌ای بکار گرفته شد. نتایج نشان دهنده تقویت مراکز فشاری ایسلند و آزورز بر روی شمال و جنوب اقیانوس اطلس در الگوی نوع 2 و تضعیف آنها در الگوی نوع 1 در سطح معنی‌داری 99 درصد و مقادیر شدیداً کمتر از میانگین (بی‌هنجاری منفی) و نزدیک به مقادیر میانگین و معنی‌دار از لحاظ آماری در سطح 75 درصد به ترتیب در الگوی نوع 2 و نوع 1 بر روی ایران بوده است. همچنین مقادیر بی‌هنجاری شدید مثبت بارش در دوره تغییر فاز نوع 2 و بی‌هنجاری شدید منفی در نوع 1 بر روی عمده مناطق ایران بدست آمد که این تغییرات برای نیمه شمالی کشور در سطح آماری 95 درصد و برای بقیه مناطق در سطح 75 درصد معنی‌دار بوده است.
محمد مرادی؛ عباس رنجبر؛ ابراهیم فتاحی؛ فاطمه رحیمزاده
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 146-162
چکیده
در این مقاله با استفاده از آزمون‌های انحرافات تجمعی و نرمال استاندارد، همگنی میانگین سالانه سرعت باد 31 ایستگاه همدیدی واقع در مراکز استانها، در دوره آماری 2015-1981 بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون انحرافات تجمعی، همگنی داده‌ها را فقط در ایستگاه‌های اهواز، اردبیل، قزوین و اصفهان تایید نمود. نتایج حاصل از دسته‌بندی ایستگاه‌ها بر اساس ...
بیشتر
در این مقاله با استفاده از آزمون‌های انحرافات تجمعی و نرمال استاندارد، همگنی میانگین سالانه سرعت باد 31 ایستگاه همدیدی واقع در مراکز استانها، در دوره آماری 2015-1981 بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون انحرافات تجمعی، همگنی داده‌ها را فقط در ایستگاه‌های اهواز، اردبیل، قزوین و اصفهان تایید نمود. نتایج حاصل از دسته‌بندی ایستگاه‌ها بر اساس اختلاف آماره‌های محاسباتی و مقادیر بحرانی آن نشان داد که میانگین سالانه سرعت باد در ایستگاه‌های ایلام، بوشهر، اراک، کرج، تهران، شیراز، کرمان، بجنورد و بیرجند دارای ناهمگنی ضعیف، در ایستگاه‌های سنندج، کرمانشاه، زنجان، یاسوج، قم، مشهد، زاهدان و بندرعباس دارای ناهمگنی متوسط و در سایر ایستگاه‌ها دارای ناهمگنی شدید میباشد. آزمون همگنی نرمال استاندارد روی میانگین سالانه سرعت باد ناهمگنی متوسط را در ایستگاه‌های شیراز و بجنورد و ناهمگنی شدید را در ایستگاه‌های ارومیه، خرم‌آباد، بوشهر، سمنان، گرگان و بیرجند تایید کرد. بررسی‌ها نشان داد که در ایستگاه‌های تبریز، مشهد، خرم‌آباد، گرگان، سمنان و ارومیه که ناهمگنی متوسط و شدید آشکار شده است، نقطه شروع ناهمگنی و پرش هم زمان اتقاق افتاده است. در این ایستگاه‌ها، نقطه شروع پرش آشکار‌شده با سال تغییر مکان ایستگاه، مطابقت ندارد. بنابراین به نظر میرسد که ساخت و ساز و تغییر در نوع پوشش زمین در اطراف ایستگاه‌ها، سبب افزایش دریافت انرژی تابشی، افزایش زبری سطح، کاهش نیروی مالش و در نتیجه افزایش سرعت باد شده است.
عباس رنجبر؛ سحر تاجبخش؛ محمد مرادی
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 163-176
چکیده
در 28 تیر1394ریزش بارشهای بسیار شدید همرفتی در مدت زمان بسیار کوتاهی منجر به وقوع سیل مهیبی در منطقه کن و سیجان شد. شدت زیاد بارش در مساحت کوچک از عوامل اصلی رخداد این سیل مخرب بود. برای بررسی این بارشهای همرفتی از داده‌های دیدبانی، محصولات رادار، نقشه‌های هواشناسی و برای شبیهسازی بارش از مدل WRF استفاده شد. مدل با سه دامنه تو ...
بیشتر
در 28 تیر1394ریزش بارشهای بسیار شدید همرفتی در مدت زمان بسیار کوتاهی منجر به وقوع سیل مهیبی در منطقه کن و سیجان شد. شدت زیاد بارش در مساحت کوچک از عوامل اصلی رخداد این سیل مخرب بود. برای بررسی این بارشهای همرفتی از داده‌های دیدبانی، محصولات رادار، نقشه‌های هواشناسی و برای شبیهسازی بارش از مدل WRF استفاده شد. مدل با سه دامنه تو در تو و تفکیک افقی 18، 6 و 2 کیلومتر و گام‌های زمانی یک ساعته اجرا شد. نتایج بیانگر مساعد بودن شرایط ترمودینامیکی و همرفتی برای رخداد ناپایداری‌های شدید در بعدازظهر این روز میباشد. همچنین روند تغییرات شاخص‌های ناپایداری و بارش حاصل از برونداد مدل در ساعت‌های 12، 13، 14 و 15 گرینویچ نشان دهندهی بیشینه مقدار آن در زمان رخداد سیل میباشد. توسعه سامانهی کمفشار در نواحی مرکزی ایران و ناحیه تهران و استقرار زبانه‌های پرفشار بر روی دریای خزر، سبب گرادیان شدید فشار روی رشتهی کوه البرز گردیده که با عبور ناوه از سطوح میانی و بالایی وردسپهر و وجود هوای سرد در این ترازها همراه شده است. با توجه به زمان رخداد توفان در منطقهی تهران، جبهه سرد فعال مجاور سطح زمین به علت رسیدن آن به تهران در ساعت بیشینه دما، تقویت شده و بر شدت ناپایداری‌ها افزوده و رگبارهای شدید ناگهانی در غرب تهران ایجاد نموده است. با حرکت سامانه به سمت شرق، بهعلت کاهش گرادیان دمایی و اثرات اصطکاک سطحی از فعالیت توفان کاسته شده است.
فرانک بهرامی؛ عباس رنجبر سعادت آبادی؛ امیرحسین مشکوتی؛ غلامعلی کمالی
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 1-12
چکیده
در این مطالعه پارامتر شار فعالیت موج راسبی برای بررسی بودجه، مسیر و شدت امواج راسبی ورودی به خاورمیانه و ایران و ارتباط آن با بی‌هنجاری مثبت بارش کشور در آوریل و می سال 2018 استفاده شده است.دوره خشک (آوریل و می 2008)،جهت مقایسه وضعیت شار نسبت به دوره تر انتخاب گردید.از داده‌های بارش سازمان هواشناسی برای محاسبه بی‌هنجاری بارش و داده‌های ...
بیشتر
در این مطالعه پارامتر شار فعالیت موج راسبی برای بررسی بودجه، مسیر و شدت امواج راسبی ورودی به خاورمیانه و ایران و ارتباط آن با بی‌هنجاری مثبت بارش کشور در آوریل و می سال 2018 استفاده شده است.دوره خشک (آوریل و می 2008)،جهت مقایسه وضعیت شار نسبت به دوره تر انتخاب گردید.از داده‌های بارش سازمان هواشناسی برای محاسبه بی‌هنجاری بارش و داده‌های NCAR/NCEP برای محاسبه شار فعالیت موج استفاده شد.نتایج نشان داد که دو عامل همگرایی(واگرایی)شار فعالیت موج و چشمه‌ها و چاهه‌های انرژی اداره کننده بودجه انرژی در منطقه مدیترانه هستند.در هر دو دوره،فعالیت پیچکی بر روی اقیانوس اطلس وجود دارد،در دوره تر،فعالیت بر روی اطلس شدیدتر بوده و یک منطقه واگرایی شدید موج(چشمه موج)بر روی شرق اقیانوس ایجاد شده است.امواج ورودی از سمت اطلس با گذر از مدیترانه ایران را فراگرفته و شرایط را برای فعالیت سیستم‌های بارشی مهیا می‌سازند.فعالیت پیچکی بر روی غرب اطلس در ماه‌های خشک بسیار ضعیف‌تر میباشد.بنابراین همگرایی تابع جریان موج بر روی اطلس و همچنین ضعیف بودن فعالیت موج روی این مناطق و واگرایی تابع جریان بر روی شرق مدیترانه و ایران و همینطور عدم حضور فعالیت پیچکی مناسب بر روی این مناطق،منطقه را مستعد بی بارشی شدیددردوره خشک نموده است.
زهرا راستگو؛ عباس رنجبر سعادت آبادی
دوره 1، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 77-96
چکیده
دراین پژوهش ابتدا با استفاده ازداده های بارندگی 8 ایستگاه هواشناسی طی یک دوره آماری 14 ساله (1393- 1380) و بکارگیری شاخص پایه صدک، حداقل مقدار باران در بارش های شدید و حدی به ترتیب 8/42 و 2 /84 میلیمتر تعیین گردید. از مجموع 612 روز بارانی، روزهایی که حداقل در 30 درصد ایستگاه های استان بارش شدید و یا حدی رخ داده است،13 روز تعیین شد که با در ...
بیشتر
دراین پژوهش ابتدا با استفاده ازداده های بارندگی 8 ایستگاه هواشناسی طی یک دوره آماری 14 ساله (1393- 1380) و بکارگیری شاخص پایه صدک، حداقل مقدار باران در بارش های شدید و حدی به ترتیب 8/42 و 2 /84 میلیمتر تعیین گردید. از مجموع 612 روز بارانی، روزهایی که حداقل در 30 درصد ایستگاه های استان بارش شدید و یا حدی رخ داده است،13 روز تعیین شد که با در نظرگرفتن پراکنش زمانی و مکانی بیشتر،4 مورد جهت بررسی همدیدی انتخاب شد.در ادامه داده‌های بازتحلیلی شامل پارامترهای فشار سطح دریا، میدان باد، ارتفاع ژئوپتانسیل و .. در ترازهای مختلف فشاری از پایگاه داده ای NOAA استخراج و با استفاده از نرم افزار GRADS نقشه های همدیدی موردنظر ترسیم گردید. تحلیل نقشه ها نشان می دهد وقوع بارشهای شدید و حدّی در استان بوشهر، نتیجه استقرار یک سامانه بندالی از نوع رِکس یا اُمِگا در تراز میانی جو و سامانه کم فشار سودانی سطح زمین در جنوب غرب ایران می باشد. محدود شدن کم فشارسودانی درجنوب غرب ایران توسط دو مرکز پرفشار یکی ازروی شمال تا جنوب ایران ودیگری از روی اروپا تا شمال آفریقا، سبب ایجاد یک منطقه همگرایی قوی و در نتیجه صعود دینامیکی هوا و ریزش بارش حدّی درشمال خلیج فارس می شود. همچنین نتایج نشان می دهد که منابع ا صلی رطوبت این بارش‌ها دریای عرب، دریای عمان، دریای سرخ و خلیج فارس و گاهی مدیترانه می باشد.
