نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرانک بهرامی ¹
• عباس رنجبر سعادت آبادی ²
• امیرحسین مشکوتی ¹
• غلامعلی کمالی ³

¹ گروه علوم زمین، دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² گروه آلودگی هوا و شیمی جو ّ ، پژوهشکده هواشناسی و علوم و جو، تهران، ایران

³ گروه هواشناسی، دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

در این مطالعه پارامتر شار فعالیت موج راسبی برای بررسی بودجه، مسیر و شدت امواج راسبی ورودی به خاورمیانه و ایران و ارتباط آن با بی‌هنجاری مثبت بارش کشور در آوریل و می سال 2018 استفاده شده است.دوره خشک (آوریل و می 2008)،جهت مقایسه وضعیت شار نسبت به دوره تر انتخاب گردید.از داده‌های بارش سازمان هواشناسی برای محاسبه بی‌هنجاری بارش و داده‌های NCAR/NCEP برای محاسبه شار فعالیت موج استفاده شد.نتایج نشان داد که دو عامل همگرایی(واگرایی)شار فعالیت موج و چشمه‌ها و چاهه‌های انرژی اداره کننده بودجه انرژی در منطقه مدیترانه هستند.در هر دو دوره،فعالیت پیچکی بر روی اقیانوس اطلس وجود دارد،در دوره تر،فعالیت بر روی اطلس شدیدتر بوده و یک منطقه واگرایی شدید موج(چشمه موج)بر روی شرق اقیانوس ایجاد شده است.امواج ورودی از سمت اطلس با گذر از مدیترانه ایران را فراگرفته و شرایط را برای فعالیت سیستم‌های بارشی مهیا می‌سازند.فعالیت پیچکی بر روی غرب اطلس در ماه‌های خشک بسیار ضعیف‌تر می‌باشد.بنابراین همگرایی تابع جریان موج بر روی اطلس و همچنین ضعیف بودن فعالیت موج روی این مناطق و واگرایی تابع جریان بر روی شرق مدیترانه و ایران و همینطور عدم حضور فعالیت پیچکی مناسب بر روی این مناطق،منطقه را مستعد بی بارشی شدیددردوره خشک نموده است.

کلیدواژه‌ها

• شار فعالیت موج راسبی
• تابع جریان موج
• مسیر توفان مدیترانه
• بی‌هنجاری بارش