ارزیابی شاخص های سنجش از دوری در شرایط خشکسالی(مطالعه موردی: دشت ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

2 دانشگاه ارومیه، داشنکده کشاورزی، گروه مهندسی آب

3 دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

10.22034/jmas.2023.404574.1202

چکیده

بخش کشاورزی هر کشور، نسبت به خشکسالی و پیامدهای تغییر اقلیم آسیب‌پذیر است؛ بنابراین برنامه‌ریزی به‌منظور پایش و مدیریت خشکسالی کشاورزی می‌تواند کمک شایانی به کاهش خسارات ناشی از خشکسالی نماید. استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به‌عنوان یک ابزار مفید جهت پایش خشکسالی کشاورزی مورداستفاده قرار می‌گیرد. ازاین‌رو در این تحقیق به بررسی شاخص‌های سنجش‌ازدوری TCI، VCI و VHI در مقیاس‌های فصلی، 6 ماهه و سالانه و بررسی ضریب همبستگی با شاخص بارش استانداردشده SPI با استفاده از داده‌های 4 ایستگاه باران‌سنجی در دشت ارومیه در طی بازه زمانی 1382 تا 1397 پرداخته‌شده است. نتایج نشان می‌دهد شاخص‌های سنجش‌ازدوری در مقیاس سالانه از همبستگی بالاتری در مقایسه با فصلی و 6 ماهه با شاخص SPI برخوردار هستند و در حالت کلی ضریب همبستگی شاخص VCI در مقیاس سالانه نسبت به دو شاخص TCI و VHI بالاتر است. نتایج تفکیک دشت ارومیه به 17 ناحیه موردمطالعه از طریق روش چندضلعی تیسن با استفاده از چاه‌های پیزومتری جهت بررسی شاخص‌های سنجش‌ازدوری در مقیاس کوچک‌تر نیز نشان می‌دهد که در هر منطقه بسته به شرایط خاص اقلیمی و پوشش گیاهی، ضریب همبستگی متفاوتی با شاخص‌های سنجش‌ازدوری وجود دارد و نمی‌توان شاخص بهینه‌ای برای کل منطقه ارومیه انتخاب نمود؛ بنابراین برای انتخاب شاخص بهینه خشکسالی پیشنهاد می‌شود مقیاس منطقه موردمطالعه به ابعاد کوچک‌تری تقسیم شود تا بهترین شاخص برای ارزیابی و پایش خشکسالی کشاورزی بسته ‌به پوشش گیاهی خاص هر منطقه در مقیاس کوچک‌تر انتخاب و موردبررسی قرار گیرد تا بتوان تصمیمات مهم مدیریتی را در مواجهه با خشکسالی اتخاذ نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار