بررسی نقش گردش نابهنجار وردسپهری-پوشن‌سپهری در رخداد یخبندان‌های فراگیر ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار آب و هواشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، ایران

10.22034/jmas.2023.390500.1200

چکیده

دماهای فرین سرد (یخبندان) یکی از پدیده‌های اقلیمی است که قابلیت فراوانی در ایجاد خسارت در بخش‌های مختلف دارد. بنابراین شناخت این پدیده و درک سازوکار آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. در همین راستا به منظور بررسی ابعاد مختلف نقش گردش وردسپهری و پوشن سپهری یخبندان های فراگیر ایران، از آمار دمای کمینه 130 ایستگاه سینوپتیک در دوره سرد سال (آبان تا اسفند)، طی دوره آماری 35 ساله (1986-2020) استفاده شد. همچنین برای مطالعه شرایط جو از داده های مرکز ملی پیش‌بینی محیطی/ مرکز ملی پژوهش های جوی (NCEP/NCAR) با تفکیک افقی 2.5×2.5 درجه و داده‌های مرکز اروپایی پیش‌بینی میان مدت جوی(ECMWF) بخش ERA5 Land با تفکیک 0.125×0.125 درجه جغرافیایی استفاده گردید. در نهایت برای شناخت منشأ توده‌هوای وارد شده به منطقه در زمان رخداد یخبندان‌های فراگیر از مدل لاگرانژی (HYSPLIT) به روش پسگرد از سه روز قبل دوره یخبندان ردیابی شد. نتایج نشان داد 4 الگوی غالب به شرح زیر در رخداد یخبندان های فراگیر منطقه نقش بازی می کنند. الگوی اول: پشته دریای مدیترانه و سیاه، الگوی دوم: پشته شرق اروپا-ناوه دره گنگ، الگوی سوم: بندال اروپای شرقی، الگوی چهارم: کمفشار قطبی می‌باشند که عمده مسیر طی شده هوای سرد و انتقال آن به داخل ایران در ترازهای 500 تا 200 هکتوپاسکال می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار