TY - JOUR ID - 161013 TI - بررسی نقش برهمکنش الگوهای گردشی حاره - برون حاره بر بارش های فرین فراگیر ایران JO - نشریه هواشناسی و علوم جوّ JA - JMAS LA - fa SN - 2645-7261 AU - فهیمی, هلاله AU - فرجی, عبدالله AU - علیجانی, بهلول AD - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه زنجان AD - استادیار گروه اقلیم شناسی دانشگاه زنجان AD - گروه اقلیم شناسی، دانشگاه خوارزمی Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 4 IS - 3 SP - 210 EP - 223 KW - الگوهای گردشی KW - مناطق حاره و برون حاره KW - برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره KW - بارش فرین فراگیر KW - ایران DO - 10.22034/jmas.2022.351903.1180 N2 - این پژوهش با هدف بررسی نقش برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره بر بارش‌های فرین- فراگیر ایران انجام گرفت. به این منظور 9 روز با بارش فرین- فراگیر ایران با معیار شاخص صدکی 95 و رخداد آن‌ها در 20 درصد ایستگاه‌ها و بیشتر طی دوره آماری 31 سال (1989-2019) بررسی شد. داده‌های جو بالای 9 روز انتخابی استخراج و بر اساس آن‌ها نقشه‌های سنوپتیکی ترسیم گردید. داده‌های مورداستفاده ERA5 هستند که در ترازهای زیرین (850 و 800 هکتوپاسکال) و میانی (700،600،500 هکتوپاسکال) استخراج شدند. نقشه‌های ارتفاع ژئوپتانسل و رودباد، نشان از نفوذ حاره‌ای عوامل دینامیکی برون حاره دارد که میزان نفوذ آن‌ها در ترازهای مختلف جو متفاوت است. برهمکنش الگوهای دو ناحیه دو عامل رخداد بارش یعنی رطوبت و ناپایداری جو بر روی ایران را فراهم کرده‌اند. نفوذ حاره‌ای‌ سردچال‌ها، ناوه غربی و رودباد جبهه قطبی و همسویی آن‌ها با مراکز پرارتفاع جنب‌حاره منجر به فرارفت رطوبت حاره به برون‌حاره می‌شوند. بر روی ایران به علت نفوذ سردچال‌ها، ناوه غربی و رودباد جبهه قطبی شرایط مناسب صعود و ناپایداری جو فراهم است که با ورود رطوبت حاره به ایران، بارش‌های فرین فراگیر رخ می‌-دهد. کلمات کلیدی: الگوهای گردشی، مناطق حاره و برون حاره، برهمکنش الگوهای گردشی حاره- برون حاره، بارش فرین فراگیر، ایران. UR - https://www.ims-jmas.net/article_161013.html L1 - https://www.ims-jmas.net/article_161013_810d678078da68a2999724013a1d1339.pdf ER -