نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن رضائی ¹
• مجید حبیبی نوخندان ²
• غلامعباس فلاح قالهری ³

¹ استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه افسری امام علی(ع)

² دانشیار پژوهشکده اقلیم‌شناسی و تغییر اقلیم، مشهد

³ دانشیار آب و هواشناسی گروه جغرافیای دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

یکی از راه های کاهش بحران آب در کشاورزی به واسطه پایین بودن راندمان مصرف آن و استفاده بیش از حد منابع موجود، مدیریت آب در تأمین نیاز آبی گیاهان زراعی است در نواحی خشک که منابع آب محدود بوده و با مصرف بی رویه به مخاطره می افتد، تخمین نیاز آبی گیاهان با حداکثر دقت ممکن ضروری است. در این تحقیق، برای برآورد تبخیر‌و‌تعرق پتانسیل شمال شرق ایران از روش فائو پنمن مونتیث، و جهت پهنه‌بندی تبخیر‌و‌تعرق از نرم افزار ArcGIS استفاده شد. داده های مورد نیاز این تحقیق از 15 ایستگاه هواشناسی وابسته به سازمان هواشناسی واقع در استان خراسان(رضوی، جنوبی، شمالی) جمع آوری شده است. این داده ها مربوط به سال های 1999 تا 2019 میلادی است و شامل مقادیر روزانه حداکثر و حداقل دمای هوا، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی و سرعت باد است. روزهایی که داده های ناقص داشتند، از تجزیه و تحلیل در این تحقیق حذف شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان تبخیر و تعرق روزهای سال به طور میانگین از 0 تا 9/6 میلیمتر در روز متغیر می‌باشد و بیشترین تبخیر‌و‌تعرق در ماه‌های جولای(4/134) میلیمتر در ماه و کمترین تبخیر و تعرق در ماه ژانویه (7/18) میلیمتر در ماه اتفاق افتاده است. پهنه‌بندی تبخیر تعرق پتانسیل در محیط نرم افزار ArcGIS نشان داد بیشترین تبخیر و تعرق در جنوب غربی محدوده مورد مطالعه (طبس) و کمترین آن مربوط به شمال شرق منطقه مورد مطالعه (قوچان و بجنورد) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• تبخیر و تعرق گیاه مرجع"
• " فائو پنمن- مانتیث"
• " پهنه بندی"
• " استان خراسان

موضوعات

• هواشناسی کشاورزی