تغییرات پیش‌نگری شده دمای کمینه و بیشینه بر مبنای روش‌های ریزمقیاس نمایی آماری دهه آتی (۲۰۵۰-۲۰۲۱) در ایستگاه خرم‌آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه محقق اردبیلی

2 گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

10.22034/jmas.2022.324635.1164

چکیده

افزایش دما و وقوع گرمایش جهانی از مهم‌ترین پدیده‌هایی است که بر منابع مختلف و زندگی بشر اثرات زیانباری دارد. در این پژوهش عملکرد خروجی دو مدل جهانی CanESM2 و HadGEM2 تحت سه سناریوRCP 2.6 ، RCP 4.5 و RCP 8.5 حاصل از مدل LARS-WG و SDSM جهت ارزیابی تغییرات دما برای دوره (۲۰۵۰- ۲۰۲۱) ریزمقیاس شدند. داده‌های مورداستفاده دمای کمینه و بیشینه ایستگاه سینوپتیک خرم‌آباد برای دوره پایه (۲۰۱۰- ۱۹۶۱) می‌باشد. جهت واسنجی و صحت سنجی مدل‌ها نیز از شاخص‌های MAE، RMSE، MSE و R2 استفاده شد و نتایج حاصل نشان داد که هر دو مدل در شبیه‌سازی دما از توانایی قابل قبولی برخوردار هستند. نتایج پیش‌نگری نشان‌دهنده افزایش دمای بیشینه و کمینه تحت هر سه سناریو RCP مدل HadGEM2 در دوره آتی نسبت به دوره پایه است. بیشترین میزان افزایش دمای بیشینه مربوط به ماه آوریل با ۵/۳ درصد و کمترین آن در ماه نوامبر برابر با ۱درصد است و بیشترین تغییرات دمای کمینه نیز مربوط به ماه ژوئن با ۴/۲ درصد و کمترین آن مربوط به ماه‌های نوامبر و اکتبر با ۳/۱ درصد است. نتایج حاصل از برونداد مدل اقلیمی CanESM2 برای دهه آتی نشان می‌دهد که دمای بیشینه به‌جز ماه‌ سپتامبر با ۲/۱درصد کاهش در بقیه ماه‌ها نسبت به دوره پایه افزایش می‌یابد که بیشترین تغییرات مربوط به ماه‌های فوریه و مارس با ۵/۳ درصد است و دمای کمینه نیز به‌جز ماه نوامبر با ۹/۰ درصد کاهش در بقیه ماه‌ها افزایش خواهد یافت و تحلیل روند نشان‌دهنده افزایش دمای دهه آتی نسبت به دوره پایه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات