پیش‌نگری و پهنه‌بندی فراسنج‌های اقلیمی حوضه آبریز کارون در دوره‌های آتی با استفاده از ریزگردانی خروجی مدل HadGEM2-ES

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای آب و هواشناسی، دانشگاه یزد

2 استاد آب و هواشناسی، دانشگاه یزد

3 دانشیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد.

چکیده

گرمایش جهانی ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای در دهه‌های اخیر، موجب تغییر در فراسنج های اقلیمی شده است. در این مطالعه، اثرات احتمالی تغییر اقلیم بر مقادیر دمای حداقل، حداکثر و بارش حوضه آبریز کارون بررسی شد. بدین منظور، داده‌های خروجی مدل HadGEM2-ES تحت سناریوهایRCPs توسط مدل LARS-WG6 ریزمقیاس شدند و چشم‌انداز آتی تغییرات دما و بارش طی سه دوره 2040-2021، 2060-2041 و 2080-2061 نسبت به دوره پایه (2015-1996)، موردبررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصله، در هر سه دوره آتی و تحت هر سه الگوی انتشار، نابهنجاری دمای حداقل و حداکثر در تمام فصول سال مثبت است؛ به‌طوری‌که در دوره آینده دور و تحت سناریو RCP8.5، بیشینه نابهنجاری دمای حداقل و حداکثر، به ترتیب در تابستان برابر با 4/2 و در بهار، 4/8 درجه سلسیوس خواهد بود. میانگین فصلی بارش حوضه نشان می‌دهد که بیشترین میزان کاهش نزولات جوی در دوره‌ آینده دور، تحت سناریو RCP4.5، در زمستان برابر 55/1 میلی‌متر و بیشترین مقدار افزایش بارندگی در دوره‌ آینده نزدیک، تحت سناریو RCP8.5، در پاییز و به مقدار 21/6 میلی‌متر رخ خواهد داد. در طول دوره 2080-2021، متوسط بلندمدت بارش سالانه بین 1/9 تا 14/6 درصد در دوره‌های آتی نسبت به دوره پایه کاهش و متوسط سالانه دمای حداقل بین 1/2 تا 3/4 و دمای حداکثر بین 1/3 تا 3/7 درجه سلسیوس افزایش می‌یابد. واکاوی توزیع مکانی فراسنج های دما و بارش سطح حوضه در دوره‌های آتی بیانگر آن است که قلمرو مناطق پربارش و سرد، محدودتر شده و بر پهنه مناطق کم بارش و گرم افزوده خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات