اقلیم شناسی
حسین رضایی؛ قاسم عزیزی؛ محمد مرادی
چکیده
کم‌فشارهای‌بریده، سیستمهای کم‌فشار در سطوح میانی هستند که در نتیجه تغییرات نصف‌النهاری جریانهای رودباد ایجاد شده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی الگوهای مختلف کم‌فشار‌بریده در ایران است. لذا در این مطالعه، برای یک دوره 40 ساله 2015-1976 الگوهای کم‌فشارهای‌بریده و بارش‌های مرتبط با آنها بررسی گردید. برای شناسایی کم‌فشارهای‌بریده ...
بیشتر
کم‌فشارهای‌بریده، سیستمهای کم‌فشار در سطوح میانی هستند که در نتیجه تغییرات نصف‌النهاری جریانهای رودباد ایجاد شده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی الگوهای مختلف کم‌فشار‌بریده در ایران است. لذا در این مطالعه، برای یک دوره 40 ساله 2015-1976 الگوهای کم‌فشارهای‌بریده و بارش‌های مرتبط با آنها بررسی گردید. برای شناسایی کم‌فشارهای‌بریده از الگوریتم رائول نی‌یتو استفاده شد. در مجموع شش نوع الگو برای کم‌فشارهای‌بریده شناسایی گردید، که شامل بازوی شرقی امگا، بازوی غربی امگا، امگای معکوس، الگوی رکس، الگوی S و الگوی دوقطبی می‌باشند. نتایج نشان داد که الگوی بازوی شرقی امگا با 26 درصد، بیشترین رخداد را در بین سایر الگو‌ها دارد. بعد از آن الگوی امگای معکوس با 23 درصد و الگوهای رکس، دوقطبی، مدل اس و در‌نهایت بازوی غربی امگا قرار دارند. بررسی فصلی الگو‌ها نشان داد که در فصل زمستان بیشترین فراوانی مربوط به الگوی بازوی شرقی امگا و سپس الگوی رکس اختصاص داشت. در فصل تابستان الگوی رکس و سپس امگای معکوس بیشترین فراوانی را دارند و در فصول پاییز و بهار، الگوی بازوی شرقی امگا و سپس الگوی امگای معکوس بیشترین رخداد را داشتند. همچنین مشخص گردید، بیشترین درصد بارش‌های بیش از صد میلیمتر کم‌فشارهای‌بریده، مربوط به الگوی بازوی شرقی امگا بوده است.
اقلیم شناسی
محبوبه فرزندی؛ حجت رضائی-پژند؛ بهاره میرکماندار
چکیده
جزیره گرمایی شهری برآمده از افزایش درجه‌ی حرارت برخی شهرها در مقایسه با حومه شهر یا محدوده‌های روستایی نزدیکشان است. چنین پدیده‌ای از مخاطرات محیطی تلقی می‌شود و مشکلات فراوانی دارد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی روند غیرخطی و تحلیل نقاط شکست دمای 130ساله مشهد با روش‌های وابستگی خاکستری و رگرسیون مارس وهمچنین مقایسه با ایستگاه‌های ...
بیشتر
جزیره گرمایی شهری برآمده از افزایش درجه‌ی حرارت برخی شهرها در مقایسه با حومه شهر یا محدوده‌های روستایی نزدیکشان است. چنین پدیده‌ای از مخاطرات محیطی تلقی می‌شود و مشکلات فراوانی دارد. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی روند غیرخطی و تحلیل نقاط شکست دمای 130ساله مشهد با روش‌های وابستگی خاکستری و رگرسیون مارس وهمچنین مقایسه با ایستگاه‌های برون شهری در جهت بررسی تأثیر جزیره گرمایی بر روند افزایش دمای شهر مشهد انجام شده است. آمار 130 ساله دمای ماهانه شهر مشهد از سال 1264 تا 1393 به کار رفته که نقطه شکست(شروع جزیره گرمایی) با روش وابستگی سامانه خاکستری در سال 1979 تعیین شد. آزمون‌های حداقل مربعات، من-کندال و سن، وجود روند را پس از نقطه شکست تأیید کردند. افزون بر این ایستگاه برون شهری طرق-کرتیان و چند ایستگاه شاهد برای مقایسه و بررسی وجود روند (تشکیل جزیره گرمایی) تحلیل شد. آزمون ویلکاکسون اختلاف معنی‌داری بین میانگین‌های جفت شده دو ایستگاه بعد از نقطه شکست را نشان داد. پس از تأیید وجود جزیره گرمایی در جهت تحلیل روند غیرخطی دمای سالانه مشهد سه الگوی چندجمله‌ای، کمانک‌های هموار (Spline) و رگرسیون کمانک‌های تطبیقی (MARS) به سری زمانی دمای مشهد برازش داده شد. هر سه الگو روند گرم شدن شهر مشهد را که Sمانند است، تأیید می‌کنند. شیب تند جزیره گرمایشی مشهد بین سال‌های 1976 تا 1979 شروع و تا سال 2000 ادامه داشته و شیب سال‌های اخیر بسیارکم و به حالت نسبتاً ایستایی رسیده است. همچنین نتایج نشان داد دمای متوسط شهر مشهد بعد از سال 1979 حدود 5/2 درجه افزایش داشته است.
اقلیم شناسی
رستگار محمدی؛ محمد سلیقه؛ محمد حسین ناصرزاده؛ مهری اکبری
چکیده
سامانه‌ها چرخندی به‌طور عمده پیام‌آور شرایط ناپایدار هستند که حاصل گسترش اغتشاش‌های بارزی هستند که در جریانهای جوی پدیدار می‌شوند. در این پژوهش از داده‌های سینوپتیکی 4 حوضه آبریز و داده‌های شبکه‌ای (ECMWF) با تفکیک زمانی 6 ساعته و تفکیک مکانی 25/0*25/0 از سال 1979 تا 2004 استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل خوشه 3الگوی جوی روزهای بارشی و ...
بیشتر
سامانه‌ها چرخندی به‌طور عمده پیام‌آور شرایط ناپایدار هستند که حاصل گسترش اغتشاش‌های بارزی هستند که در جریانهای جوی پدیدار می‌شوند. در این پژوهش از داده‌های سینوپتیکی 4 حوضه آبریز و داده‌های شبکه‌ای (ECMWF) با تفکیک زمانی 6 ساعته و تفکیک مکانی 25/0*25/0 از سال 1979 تا 2004 استفاده شد. با استفاده از روش تحلیل خوشه 3الگوی جوی روزهای بارشی و مراکز چرخندی استخراج شدند. در مکانی که مرکز ناوه دو تراز 500 و 700 هکتوپاسکال بر روی‌هم قرار گیرند، ارتفاع ژئوپتانسیل کمینه و شیو ژئوپتانسیل بیشینه خواهد بود و منجر به رخ داد بیشترین چرخند‌زایی می شود. در الگوی اول این شرایط رخ داده است و منجر میانگین بارش سنگین 6/38 میلیمتر در سطح 4 حوضه شده است. در الگوی دوم هیچ یک از شروط انطباق و عمیق بودن ناوه ها برقرار نیست و منجر به کمترین میانگین بارش سنگین 7/32 میلمتر شده است. در الگوی سوم شرط انطباق دو مرکز ناوه برقرار است اما ناوه ها عمیق نیستند و میانگین بارش سنگین 1/36 رخ داده است. بیشترین مکان چرخندی زایی جای که انطباق ناوه‌های ترازی و کمینه ارتفاع ژئوپتانسیل و بیشنه شیو ژئوپتانسیل برقرار است، در شرق مدیترانه تا روی عراق است. بارش های سنگین ناشی از رخ داد چرخند های است که در این منطقه زایش یافته اند. همچنین بیشترین رطوبت از دریای سرخ و سپس خلیج‌فارس و دریای مدیترانه تأمین می‌شود. عامل تقویت و صعود در تراز بالا در هر سه الگو رودباد جنب حاره است که بر روی شمال عربستان و خلیج‌فارس مستقر بوده است.
